Kako gradovi osnivaju javna preduzeća?
P.
Kako gradovi osnivaju javna preduzeća?
O.
Osnivanje javnih preduzeća uređeno je odredbama Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik RS”, br. 119/2012 od 17.12.2012. godine.), prema kojem se javno preduzeće osniva i poslujeu skladu sa:
Da bismo dali potpuniji odgovor na ovo pitanje, smatramo da je važno da odgovorimo na nekoliko potpitanja:
1. Šta su javna preduzeća? Javno preduzeće je preduzeće koje obavlja delatnost od opšteg interesa, a koje osniva:
2. Šta su delatnosti od opšteg interesa?
Delatnosti od opšteg interesa, prema ovom zakonu (Zakonu o javnim preduzećima), jesu delatnosti koje su kao takve određene posebnim zakonima u oblasti:
Znači, delatnost od opšteg interesa određuje se posebnim zakonima kao npr. Zakon o železnici, dok je za jedinice lokalne samouprave najznačajniji Zakon o komunalnim delatnostima.
3. Kako jedinica lokalne samouprave osniva javno preduzeće?
Jedinice lokalne samouprave osniva javno preduzeće aktom (najčešće Odlukom) koji donosi skupština jedinice lokalne samouprave, koja ostvaruje prava osnivača.
4. Šta su komunalne delatnosti?
Komunalne delatnosti i opšti uslovi i način njihovog obavljanja uređeni su Zakonom o komunalnim delatnostima (“Službeni glasnik RS”, br. 88/2011 od 24.11.2011. godine.), prema kojem su komunalne delatnosti:
Prema istom zakonu, skupština jedinice lokalne samouprave može kao komunalne odrediti i druge delatnosti od lokalnog interesa i propisati uslove njihovog obavljanja.
- Novim zakonom o javnim finanasijama (Zakonom o javnim preduzećima),
- Zakonom kojim se uređuju uslovi i način obavljanja delatnosti od opšteg interesa i
- Zakonom kojim se uređuje pravni položaj privrednih društava, koje se odnose na društvo s ograničenom odgovornošću (D.O.O.) i akcionarsko društvo (A.D.).
Da bismo dali potpuniji odgovor na ovo pitanje, smatramo da je važno da odgovorimo na nekoliko potpitanja:
1. Šta su javna preduzeća? Javno preduzeće je preduzeće koje obavlja delatnost od opšteg interesa, a koje osniva:
- Republika Srbija,
- Autonomna pokrajina ili
- Jedinica lokalne samouprave.
2. Šta su delatnosti od opšteg interesa?
Delatnosti od opšteg interesa, prema ovom zakonu (Zakonu o javnim preduzećima), jesu delatnosti koje su kao takve određene posebnim zakonima u oblasti:
- proizvodnje, prenosa i distribucije električne energije;
- proizvodnje i prerade uglja;
- istraživanja, proizvodnje, prerade, transporta i distribucije nafte i prirodnog i tečnog gasa;
- prometa nafte i naftnih derivata;
- železničkog, poštanskog i vazdušnog saobraćaja;
- telekomunikacija;
- izdavanja službenog glasila Republike Srbije;
- izdavanja udžbenika;
- upravljanja nuklearnim objektima,
- korišćenja, upravljanja, zaštite i unapređivanja dobara od opšteg interesa (vode, putevi, mineralne sirovine, šume, plovne reke, jezera, obale, banje, divljač, zaštićena područja),
- proizvodnja, promet i prevoz naoružanja i vojne opreme, upravljanja otpadom,
- komunalne delatnosti i
- delatnosti od strateškog značaja za Republiku Srbiju, kao i delatnosti neophodne za rad državnih organa i organa jedinice lokalne samouprave, utvrđene zakonom ili aktom Vlade.
Znači, delatnost od opšteg interesa određuje se posebnim zakonima kao npr. Zakon o železnici, dok je za jedinice lokalne samouprave najznačajniji Zakon o komunalnim delatnostima.
3. Kako jedinica lokalne samouprave osniva javno preduzeće?
Jedinice lokalne samouprave osniva javno preduzeće aktom (najčešće Odlukom) koji donosi skupština jedinice lokalne samouprave, koja ostvaruje prava osnivača.
4. Šta su komunalne delatnosti?
Komunalne delatnosti i opšti uslovi i način njihovog obavljanja uređeni su Zakonom o komunalnim delatnostima (“Službeni glasnik RS”, br. 88/2011 od 24.11.2011. godine.), prema kojem su komunalne delatnosti:
- snabdevanje vodom za piće;
- prečišćavanje i odvođenje atmosferskih i otpadnih voda;
- proizvodnja i distribucija toplotne energije;
- upravljanje komunalnim otpadom;
- gradski i prigradski prevoz putnika;
- upravljanje grobljima i pogrebne usluge;
- upravljanje javnim parkiralištima;
- obezbeđivanje javnog osvetljenja;
- upravljanje pijacama;
- održavanje ulica i puteva;
- održavanje čistoće na površinama javne namene;
- održavanje javnih zelenih površina;
- dimničarske usluge;
- delatnost zoohigijene.
Prema istom zakonu, skupština jedinice lokalne samouprave može kao komunalne odrediti i druge delatnosti od lokalnog interesa i propisati uslove njihovog obavljanja.